Επιφυλακή στην Ευρώπη – H επανεμφάνιση γνωστού ιού που ανησυχεί τους επιστήμονες

Επιφυλακή στην Ευρώπη για τον ιό Μpox – Ο κίνδυνος για τον γενικό πληθυσμό παραμένει χαμηλός
Σε επιφυλακή θέτει το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC) τους υγειονομικούς φορείς της Γηραιάς Ηπείρου μετά τον εντοπισμό κρουσμάτων του επικίνδυνου στελέχους clade 1b του ιού Mpox (πρώην ευλογιά των πιθήκων) σε τέσσερις χώρες.

Οι αιτίες δε για τις οποίες, όπως όλα δείχνουν, το Κέντρο σήμανε συναγερμό είναι ότι αφενός τα επιβεβαιωμένα αυτά περιστατικά δεν αφορούν ταξιδιώτες και αφετέρου το γεγονός ότι το συγκεκριμένο στέλεχος μεταδίδεται όχι μόνο με σεξουαλική αλλά και με απλή επαφή.

Αναλυτικότερα και σύμφωνα με τα συγκεντρωτικά στοιχεία που δημοσιοποίησε το ECDC, η πρώτη ευρωπαϊκή χώρα που ανίχνευσε εγχώριο κρούσμα ήταν η Ισπανία, στις 10 Οκτώβρη. Μόλις επτά ημέρες μετά, εντοπίστηκαν ακόμη δύο εγχώρια κρούσματα στην Ολλανδία και την Πορτογαλία, ενώ το ίδιο συνέβη και στην Ιταλία, όπου οι Αρχές ανέφεραν δύο επιβεβαιωμένες περιπτώσεις.

Υπό τα δεδομένα αυτά, οι επιστήμονες του Κέντρου σημειώνουν στην ίδια ανακοίνωση ότι τα πέντε νέα κρούσματα είναι διαφορετικά από τα εισαγόμενα που έχουν καταγραφεί κατά το πρόσφατο παρελθόν (μεταξύ Αυγούστου 2024 και Οκτωβρίου 2025), καθώς δεν πρόκειται για ταξιδιώτες που επέστρεψαν από χώρες όπου ενδημεί το στέλεχος clade 1b του Mpox. Αντίστοιχα, όμως, δεν πρόκειται για άτομα που ήρθαν σε επαφή με μολυσμένους ταξιδιώτες.

Αντιθέτως, τα τελευταία περιστατικά δεν έχουν ιστορικό ταξιδιού, ενώ από την ιχνηλάτηση δεν προέκυψε ότι είχαν στο μεταξύ έρθει σε επαφή με άλλους πάσχοντες, που θα αιτιολογούσε τη νόσησή τους. Επιπρόσθετα και όπως προκύπτει από τα ίδια στοιχεία, και τα πέντε νέα κρούσματα είναι άνδρες, εκ των οποίων ορισμένοι αυτοπροσδιορίστηκαν ως άνδρες που έχουν σεξουαλικές επαφές με άλλους άνδρες, γεγονός που υποδηλώνει ότι η μετάδοση (και) του νεότερου στελέχους του Mpox δύναται να συνεχίζεται στα σεξουαλικά δίκτυα της Ευρώπης, ιδίως μεταξύ των ανδρών.

Η… λεπτομέρεια εντούτοις στην οποία στέκεται η επιστημονική κοινότητα είναι το γεγονός ότι το clade 1b εμφανίζει αυξημένη μεταδοτικότητα ακόμη και έπειτα από απλή επαφή (δέρμα με δέρμα), με αποτέλεσμα να έχουν νοσήσει γυναίκες αλλά και μικρά παιδιά (κάτω των 5 ετών), παρατήρηση που έχει τεκμηριωθεί τόσο στις αφρικανικές χώρες όπου κυκλοφορεί το στέλεχος από το 2024 όσο και σε ευρωπαϊκές χώρες (π.χ. Βέλγιο) όταν καταγράφτηκε μετάδοση μεταξύ μελών της ίδιας οικογένειας.

Σε κάθε περίπτωση, το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων σημειώνει ότι ο άμεσος κίνδυνος για τον γενικό πληθυσμό παραμένει χαμηλός. «Πρόκειται για έναν ιό που κάνει επιδημικές εκρήξεις κυρίως στην περιοχή της Αφρικής, αν και συχνά αναφέρονται μεμονωμένα περιστατικά και στην Ευρώπη. Ο ιός μεταδίδεται κυρίως σεξουαλικά, αλλά μπορεί να μεταδοθεί και από επαφή στο κοινωνικό περιβάλλον των ατόμων που έχουν μολυνθεί, εφόσον υπάρξει έκθεση σε βιολογικά υλικά», σημειώνει μιλώντας στα «ΝΕΑ» ο καθηγητής Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής στο ΕΚΠΑ Δημήτρης Παρασκευής.

Ο ίδιος εντούτοις διευκρινίζει πως οι μεταδόσεις στο κοινωνικό δίκτυο «καταγράφονται κυρίως στον αναπτυσσόμενο κόσμο», όπου η προσωπική υγιεινή δεν είναι συχνά η ενδεδειγμένη και τα μέτρα πρόληψης δεν είναι ευρέως γνωστά. Και καταλήγει: «Συνεπώς, είναι ένας ιός που κατά κανόνα δεν προκαλεί εκτεταμένη διασπορά, δεδομένου ότι οι μεταδόσεις γίνονται από άτομα που έχουν συμπτώματα. Από την άλλη, όμως, δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να τηρούνται τα μέτρα και να λαμβάνονται οι κατάλληλες προφυλάξεις». Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι στη χώρα μας δεν έχει προς το παρόν εντοπιστεί κρούσμα από το συγκεκριμένο στέλεχος. Αντιθέτως, το ηπιότερο clade 2 είναι υπεύθυνο για τουλάχιστον 160 κρούσματα εντός των συνόρων.