ΥΠΕΘΑ για αναβολές στράτευσης: Φοιτητές ή κάτοικοι εξωτερικού δεν επηρεάζονται από το νέο νομοσχέδιο

Πηγές του υπουργείου Εθνικής Άμυνας διευκρινίζουν ότι κανένας πολίτης που ήδη σπουδάζει ή διαμένει στο εξωτερικό δεν θίγεται από τις ρυθμίσεις του σχεδίου νόμου με τίτλο Χάρτης μετάβασης των Ενόπλων Δυνάμεων στη Νέα Εποχή, το οποίο έχει κατατεθεί προς ψήφιση στη Βουλή.

Το νομοσχέδιο στοχεύει, μεταξύ άλλων, στη διαμόρφωση ενός νέου μοντέλου στρατιωτικής θητείας, με εξορθολογισμό των αναβολών και των απαλλαγών στράτευσης. Όπως έχει τονίσει ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Δένδιας, η στρατιωτική θητεία αποτελεί συνταγματική υποχρέωση, σύμφωνα με το άρθρο 4 παρ. 6 του Συντάγματος, κάτι που επανέλαβε και κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου στη Διαρκή Επιτροπή Εθνικής Άμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής.

Τι ισχύει σήμερα για τους κατοίκους εξωτερικού

Με βάση το ισχύον καθεστώς, μόνιμος κάτοικος εξωτερικού θεωρείται όποιος έχει συμπληρώσει επτά συνεχόμενα έτη εργασίας ή έντεκα έτη συνολικά, συνυπολογίζοντας σπουδές στην αλλοδαπή. Με τη συμπλήρωση του 33ου έτους ηλικίας, παρέχεται η δυνατότητα εξαγοράς της θητείας με κόστος 810 ευρώ ανά μήνα, έπειτα από 20ήμερη παρουσία σε Κέντρο Εκπαίδευσης Νεοσυλλέκτων.

Όσοι έχουν γεννηθεί στο εξωτερικό και ζουν εκεί έως την ενηλικίωσή τους θεωρούνται αυτοδικαίως κάτοικοι εξωτερικού και υποχρεούνται σε τρίμηνη θητεία, με δυνατότητα παραμονής στην Ελλάδα έως έξι μήνες τον χρόνο μέχρι την ολοκλήρωσή της.

Πώς λειτουργεί το σύστημα για όσους έφυγαν μετά τα 18

Για όσους μεταβαίνουν στο εξωτερικό μετά την ενηλικίωση, με τη λήξη της αναβολής σπουδών (έως το 28ο έτος) χαρακτηρίζονται ανυπότακτοι. Ωστόσο, μπορούν να εισέρχονται στη χώρα έως 30 ημέρες ετησίως μέχρι τα 33, οπότε και προχωρούν σε εξαγορά της θητείας.

Σύμφωνα με το Υπουργείο, η κατάχρηση των ευνοϊκών αυτών διατάξεων έχει οδηγήσει σε σημαντική απώλεια στρατευσίμων. Ενδεικτικά, την τελευταία πενταετία, από τους 36.000 ανυπότακτους, οι 22.000 προέρχονται από κατοίκους εξωτερικού. Αν προστεθούν και οι 46.000 απαλλαγές για λόγους υγείας —εκ των οποίων το 75% αφορά ψυχικά νοσήματα— προκύπτει απώλεια περίπου 16.500 στρατεύσιμων ετησίως.

Με δεδομένο ότι οι ετήσιες κατατάξεις ανέρχονται κατά μέσο όρο σε 35.000 άτομα, οι απώλειες ξεπερνούν το 30%. Όπως έχει επισημάνει χαρακτηριστικά ο κ. Δένδιας, δεν είναι λογικό να γίνονται δεκτές μαζικές απαλλαγές Ι5 με ιδιωτικές γνωματεύσεις, όταν η χώρα αντιμετωπίζει σοβαρές απειλές.

Τι αλλάζει με το νέο νομοσχέδιο

Οι νέες ρυθμίσεις θα αφορούν μόνο όσους συμπληρώνουν το 18ο έτος ηλικίας μετά την ψήφιση του νόμου. Για όσους ήδη σπουδάζουν ή εργάζονται στο εξωτερικό, το ισχύον καθεστώς παραμένει αμετάβλητο, με 15ετή μεταβατική περίοδο.

Στο νέο πλαίσιο, κάποιος θα θεωρείται κάτοικος εξωτερικού μόνο εφόσον έχει ξεκινήσει τη διαμονή του από την ηλικία των 16 ετών, ενώ το καθεστώς θα επανεξετάζεται ανά τριετία. Η δυνατότητα εξαγοράς μεταφέρεται στο 40ό έτος ηλικίας, με αύξηση του κόστους στα 1.500 ευρώ ανά μήνα (με μεταβατική εφαρμογή πέντε ετών).

Σύμφωνα με το Υπουργείο, οι αλλαγές στοχεύουν αποκλειστικά σε όσους χρησιμοποιούν τις σπουδές και την εργασία στο εξωτερικό ως μέσο αποφυγής της στράτευσης.

Για τους Έλληνες της Ομογένειας, δηλαδή όσους έχουν γεννηθεί στο εξωτερικό, εξακολουθεί να ισχύει το καθεστώς τρίμηνης θητείας και εξάμηνης ετήσιας παραμονής στην Ελλάδα.

Το σκεπτικό των αλλαγών

Όπως καταλήγουν πηγές του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, το δημογραφικό πρόβλημα σε συνδυασμό με το προηγούμενο χαλαρό πλαίσιο θα οδηγούσε σε περαιτέρω αποδυνάμωση των Ενόπλων Δυνάμεων. Παράλληλα, δημιουργούσε δύο κατηγορίες πολιτών: εκείνους που μπορούσαν να αποφύγουν τη θητεία λόγω φοίτησης στο εξωτερικό και εκείνους που σπούδαζαν στην Ελλάδα και εκπλήρωναν κανονικά τη συνταγματική τους υποχρέωση.